Масъалаи № 43. б) Исбот карда шавад, ки пайдарпаии \(x_n = 2^\sqrt{n}\) \((n \geq 2)\) ҳудуди беохир дорад ҳангоми \(n \rightarrow \infty\) (яъне беохир калон аст), тавассути ба ҳаргуна адади \(E > 0\) муайян кардани адади \(N = N(E)\), ки \(|x_n| > E\) ҳангоми \(n > N\) будан.
Ҷадвали зерин пур карда шавад:
\(E\) | 10 | 100 | 1000 | 10000 |
\(N\) |
Ҳал.
\(|x_n| = |2^\sqrt{n}| = 2^\sqrt{n}\).
Бигзор адади натуралии \(N\) чунин бошад, ки барои адади додашудаи \(E > 0\) нобаробарии зерин иҷро шавад:
\(2^\sqrt{N} \geq E\).
\(\log_2 2^\sqrt{N} \geq \log_2 E\).
\(\sqrt{N} \geq \log_2 E\).
\(N \geq \left(\log_2 E\right)^2\).
Пас, агар \(N = \left[ \left(\log_2 E\right)^2 \right]\) бошад, онгоҳ барои дилхоҳ адади натуралии \(n > N\) нобаробарии зерин иҷро мешавад:
\(|x_n| = 2^\sqrt{n} > E\).
Ин чунин маъно дорад, ки пайдарпаии \(x_n = 2^\sqrt{n}\) \((n \geq 2)\) ҳудуди беохир дорад ҳангоми \(n \rightarrow \infty\) (яъне беохир калон аст).
1) Агар \(E = 10\) бошад, онгоҳ
\(N = \left[ \left(\log_2 E\right)^2 \right] = \left[ \left(\log_2 10\right)^2 \right] = 11\).
Барои адади дилхоҳи \(n > 11\)
\(|x_n| > 10\)
мешавад.
2) Агар \(E = 100\) бошад, онгоҳ
\(N = \left[ \left(\log_2 E\right)^2 \right] = \left[ \left(\log_2 100\right)^2 \right] = 44\).
Барои адади дилхоҳи \(n > 44\)
\(|x_n| > 100\)
мешавад.
3) Агар \(E = 1000\) бошад, онгоҳ
\(N = \left[ \left(\log_2 E\right)^2 \right] = \left[ \left(\log_2 1000\right)^2 \right] = 99\).
Барои адади дилхоҳи \(n > 99\)
\(|x_n| > 1000\)
мешавад.
4) Агар \(E = 10000\) бошад, онгоҳ
\(N = \left[ \left(\log_2 E\right)^2 \right] = \left[ \left(\log_2 10000\right)^2 \right] = 176\).
Барои адади дилхоҳи \(n > 176\)
\(|x_n| > 10000\)
мешавад.
Ҷадвалро пур мекунем:
\(E\) | 10 | 100 | 1000 | 10000 |
\(N\) | 11 | 44 | 99 | 176 |